De Abdij van Tongerlo bevindt zich in de Abdijstraat 40.
Rond 1130 schonk Giselbertus van Castelre een deel van zijn land in Tongerlo aan de Norbertijnen van de Sint-Michielsabdij van Antwerpen met de bedoeling er een abdij op te richten. Tot op heden leven, bidden en werken hier volgelingen van Sint-Norbertus.
De toegang
Je bereikt de abdij langs een lindendreef die in 1676 aangeplant werd. De bomen hebben een stamomtrek van 4,5 meter en zijn 25 meter hoog. Op weg naar de ingangspoort bemerk je hoe de abdij ommuurd is. In het poortgebouw zijn Romaanse invloeden uit de veertiende eeuw terug te vinden. De gotische bovenbouw dateert uit de zestiende eeuw. Boven de poort staan beelden van de Heilige Barbara, de Heilige Catharina en Onze-Lieve-Vrouw, de patrones van de abdij. Links onder het poortgebouw staat de vroegere portierswoning. Links naast de ingang is nog het oude armenvenster te zien waar vroeger de armen kwamen bedelen. Ze kregen er brood, bonen of erwten, een haring en een geldstuk.
Het binnenplein
Bij het betreden van het binnenplein zien we rechts het abtshuis of de prelatuur. Het werd in 1726 opgetrokken in classicistische stijlbarok. Er zijn burelen en kamers voor oudere kloosterlingen, op de eerste verdieping zijn de burelen van de abt. Aansluitend bij het abtshuis staat het bisschopshuis. Dit gebouw werd rond 1547 in Brabantse renaissancestijl voltooid. Achter dit abdijdeel bevindt zich het voormalige abtskwartier met een sierlijk Spaans-Vlaams torentje, gebouwd in 1479.
Blikvanger op het binnenplein is de Onze-Lieve-Vrouwkerk, gebouwd vanaf 1852 in neogotische stijl naar een ontwerp van P.P. Stoop. Vermeldenswaard zijn het koorgestoelte (enkel toegankelijk voor morgen- en avondgebed), het orgel (er zijn orgelconcerten), twee schilderijen van J.E. Quellin: Bruiloft van Kana en Jezus bij Simon de Farizeeër, een renaissance reliekschrijn in ebbenhout van de Heilige Siardus, het Kruis boven het altaar (Egino Weinert) en Het Kind Jezus van Praag.
Links van de kerk, in de moderne vleugel, bevinden zich het Ontmoetingshuis waar groepen op bezinning kunnen verblijven en het secretariaat van het Werk van het Kind Jezus.
De tiendschuur en de bedrijfsgebouwen
Op het voorplein staat de alleenstaande tiendschuur. Ze werd gebouwd in 1618 en gerestaureerd in 1980. Tijdens de Boerenkrijg deed ze dienst als geheime vergaderplaats van de Brigands. Tegen de oostelijke muur staat een Onze-lieve-vrouw afgietsel van een beeld uit 1422. Achter de Boerenkrijgschuur staat de oude hoeve die in 1640 gebouwd werd. Hier was een winkel van de Oude Hoeve ondergebracht met heel wat abdijproducten.
Aan de overkant van het plein staan de smidse, de schrijnwerkerij, de stallingen, de oude bakkerij en het karrenhuis. In het omgebouwde karrenhuis bevindt zich boekhandel De Oude Linden. In de rest van de vleugel zijn vergaderzalen zoals de Vesperzaal en de Norbertuszaal en de hostiebakkerij.
Het Da Vincimuseum
Het kostbaarste van de abdij is een replica van het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci, ondergebracht in het Da Vincimuseum. Hier wordt de meest getrouwe weergave bewaard van de muurschildering die Leonardo da Vinci schilderde in het Dominicanenklooster in Milaan. Het doek meet 4,5 op 9 meter. Doordat het oorspronkelijk fresco vlug het slachtoffer werd van verval heeft het kunstwerk, bewaard in Tongerlo, een uitzonderlijke waarde.